Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (zwana także decyzją środowiskową) to formalne rozstrzygnięcie administracyjne wymagane w przypadku inwestycji, które mogą mieć istotny wpływ na środowisko naturalne. Zanim rozpoczniesz realizację projektu, musisz uzyskać taką decyzję, która potwierdza, że przedsięwzięcie spełnia wszystkie wymagania dotyczące ochrony środowiska. Procedura ta stanowi jeden z kluczowych elementów procesu oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ).
Czym jest decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych?
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach to dokument, który określa warunki, jakie musi spełnić planowana inwestycja, by nie zagrażała środowisku naturalnemu. Decyzja ta jest często poprzedzona oceną oddziaływania na środowisko, w ramach której analizowane są potencjalne skutki inwestycji na takie elementy jak gleba, wody, powietrze, flora i fauna, a także jakość życia mieszkańców. W dokumencie tym mogą zostać określone specjalne warunki realizacji inwestycji, które mają minimalizować jej negatywne skutki dla otoczenia
Decyzja o uwarunkowaniach środowiskowych – kiedy jest wymagana?
Uzyskanie decyzji środowiskowej jest konieczne w przypadku inwestycji, które mogą znacząco wpływać na środowisko. DUŚ wymagana jest dla przedsięwzięć ujętych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Rozporządzenie dzieli przedsięwzięcia na:
- Przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko
- Przedsięwzięcia mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko
Warto podkreślić, że samo uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DUŚ) nie oznacza możliwości natychmiastowego rozpoczęcia inwestycji. DUŚ stanowi jedynie pierwszy krok w całym procesie administracyjnym i jest dokumentem, który należy zdobyć przed uzyskaniem wielu innych kluczowych decyzji. Jest to warunek konieczny przed złożeniem wniosku m.in. o pozwolenie na budowę. Decyzja środowiskowa jest także wymagana przed uzyskaniem decyzji o warunkach zabudowy, decyzji dotyczącej gospodarki wodnej (np. pozwolenia wodnoprawnego), a także przed uzyskaniem koncesji na eksploatację kopalin, podziemne magazynowanie substancji czy składowanie odpadów. Podobnie jest z inwestycjami drogowymi oraz kolejowymi, które również muszą najpierw spełnić wymogi środowiskowe, zanim zostaną wydane odpowiednie zezwolenia. Wszystkie te procedury są szczegółowo opisane w art. 72 ustawy z dnia 3 października 2008 r. dotyczącej ochrony środowiska i ocen oddziaływania na środowisko.
Kto może wydać decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych?
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje odpowiedni organ administracyjny. Art. 75 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie precyzyjnie określa, który organ jest właściwy do wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w zależności od rodzaju inwestycji i jej potencjalnego wpływu na środowisko. Przypadki te można podzielić na kilka kategorii:
- Regionalny dyrektor ochrony środowiska (RDOŚ) – odpowiedzialny za przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko, takie jak:
- budowa dróg, linii kolejowych, napowietrznych linii elektroenergetycznych, instalacji przesyłowych (np. ropy, gazu),
- sztuczne zbiorniki wodne,
- obiekty jądrowe i składowiska odpadów promieniotwórczych,
- inwestycje na terenach zamkniętych i obszarach morskich,
- zmiana przeznaczenia lasów (niebędących własnością Skarbu Państwa) na użytki rolne,
- realizacja inwestycji lotnisk publicznych i szerokopasmowych sieci regionalnych,
- inwestycje przeciwpowodziowe oraz eksploatacja kopalin, zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym.
- Starosta – odpowiada za decyzje dotyczące scalania, wymiany lub podziału gruntów.
- Dyrektor regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych – właściwy dla zmian przeznaczenia lasów Skarbu Państwa na użytki rolne.
- Wójt, burmistrz, prezydent miasta – odpowiedzialny za pozostałe inwestycje, które nie należą do kompetencji innych organów.
Takie rozróżnienie ma na celu efektywne i precyzyjne zarządzanie różnymi rodzajami inwestycji oraz ich potencjalnym wpływem na środowisko, zapewniając zgodność z obowiązującymi przepisami ochrony środowiska.
Co zrobić w przypadku odmowy wydania decyzji środowiskowej?
Odmowa wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach (DUŚ) zdarza się w określonych przypadkach, związanych z kolizjami planowanej inwestycji z prawem ochrony środowiska i innymi regulacjami. Przykłady sytuacji, które mogą skutkować odmową to:
Niezgodność z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego – jeśli lokalizacja planowanej działalności stoi w sprzeczności z ustaleniami obowiązującego planu, decyzja środowiskowa może zostać odrzucona.
Negatywna opinia współpracujących organów – DUŚ wymaga zaangażowania innych instytucji, takich jak inspektorat sanitarny czy urzędy ochrony środowiska. Negatywna opinia jednej z tych instytucji może wpłynąć na odmowę decyzji.
Kolidowanie z programem Natura 2000 – inwestycje, które mogą negatywnie wpłynąć na tereny objęte ochroną w ramach sieci Natura 2000, mogą nie uzyskać decyzji środowiskowej, jeśli nie zostaną spełnione odpowiednie warunki ochrony przyrody.
W przypadku odmowy wydania DUŚ, inwestor ma prawo do odwołania. Na złożenie odwołania przysługuje 14 dni od otrzymania decyzji, a wniosek należy złożyć za pośrednictwem organu, który decyzję wydał. Odwołanie nie musi spełniać specjalnych wymogów formalnych, może mieć formę pisemną. Z trybu odwoławczego mogą także skorzystać inne strony, takie jak organizacje pozarządowe czy lokalna społeczność. Odwołanie może skutkować uchyleniem decyzji lub jej zmianą
